คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับรถบัสหรือรถโดยสารประจำทางในประเทศไทย

ข้อมูลทั่วไปของรถทัวร์ รถบัส หรือรถโดยสารในประเทศไทย

ถ้าคุณเป็นนักท่องเที่ยว หรือผู้ที่ชอบการผจญภัย ชอบเดินทางไปในที่ต่างๆโดยใช้บริการรถสาธารณะ เราขอแนะนำให้คุณทำการศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับรถโดยสารประจำทางในประเทศไทยก่อนจะออกเดินทางไปยังจุดต่างๆ เพื่อให้คุณได้เข้าใจถึงรายละเอียดและไม่พลาดกับการเดินทางเที่ยวสำคัญ

สถานีขนส่งภายในกรุงเทพ

สถานีขนส่งในกรุงเทพฯ มี 3 แห่งหลักๆ คือ สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร) (หมอชิต 2), สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (เอกมัย) และสถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (ถนนบรมราชชนนี) (สายใต้ใหม่ ตลิ่งชัน)

• สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพฯ หมอชิต (จตุจักร) จะให้บริการรถโดยสารประจำเส้นทาง ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง
  นอกจากนี้เส้นทางระหว่างประเทศหลายๆเส้นก็มีให้บริการอยู่ที่นี่เช่นกัน รวมถึง กรุงเทพ-เวียงจันทน์ (ลาว) หรือ กรุงเทพ - เสียมเรียบ (กัมพูชา) ล้วนแต่เดินทางมาจากหมอชิตช่างนั้น
• สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ เอกมัย จะให้บริการรถโดยสารประจำเส้นทางภาคตะวันออกของประเทศไทย
• สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพฯ สายใต้ใหม่ จะให้บริการรถโดยสารประจำเส้นทางภาคใต้ และภาคตะวันตกบางส่วน

สถานีขนส่งทั่วประเทศ

ในแต่ละจังหวัดจะมีสถานีขนส่งไว้รองรับนักท่องเที่ยวทั้งไทยและต่างชาติอย่างน้อย 1 แห่ง ซึ่งบางจังหวัดที่มีนักท่องเที่ยวสนใจเดินทางอาจมีสถานีขนส่งไว้รองรับบริการ 2 ที่

ไม่ว่าสถานีขนส่งแต่ละที่จะเป็นอย่างไร แต่นี่คือสิ่งที่คุณจะต้องเจอ

• ห้องน้ำที่ให้บริการ ไม่ฟรี! มีค่าธรรมเนียมเรียกเก็บประมาณ 3 หรือ 5 บาท
• มินิมาร์ทหรือร้านค้าเล็กๆไว้รองรับบริการ
• ศูนย์อาหาร
• มีบริการรถรับส่งไว้คอยรองรับเมื่อเดินทางมาถึง ไม่ว่าจะเป็นวินมอเตอร์ไซค์ รถตุ๊กตุ๊ก แท็กซี่ สองแถว
• ตู้ ATM จากธนาคารต่างๆ ก็มีรองรับไว้ให้บริการ ซึ่งในปัจจุบันมีร้านค้าหลายๆแห่งรองรับการสแกน QR code จ่ายเงินแบบออนไลน์โดยที่ไม่ต้องใช้เงินสดก็ได้

มาตรฐานรถโดยสารในประเทศไทย

รถโดยสารประจำทางท้องถิ่น

จะเป็นรถที่ให้บริการระหว่างอำเภอจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งภายในจังหวัดเดียวกัน หรืออาจจะเดินทางในละแวกใกล้เคียง ซึ่งมีทั้งแบบปรับอากาศและแบบพัดลมธรรมดา

ชั้นด่วน หรือ เอ็กซ์เพรส

ผู้ประกอบการบางรายอาจติดเครื่องหมายบนรถ ว่า "แบบมาตรฐาน" "ชั้น 2" หรือ "ชั้น 3" ซึ่งรถโดยสารในลักษณะนี้จะมีเครื่องปรับอากาศมีขนาดกว้างพอสมควรเพื่อให้ท่านได้รู้สึกสบายแล้วนั่งเป็นเวลานาน

แบบ VIP และ VIP 24

รถบัสหรือรถโดยสารแบบ VIP เป็นลักษณะรถที่มีความสะดวกสบายมากที่สุด มีทั้งสิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน ไม่ว่าจะเป็น อาหาร เครื่องดื่ม เครื่องปรับอากาศห้องน้ำ รวมไปถึงขนาดที่นั่งที่มีความกว้างและใหญ่เป็นพิเศษ และอาจมีทีวีไว้ให้บริการเพื่อให้คุณได้รู้สึกผ่อนคลายระหว่างการเดินทาง

เช่าเหมาลำรถโดยสาร

หลายครั้งที่กลุ่มนักท่องเที่ยวมากันเป็นแบบครอบครัวหรือกลุ่มบริษัท ต้องการเดินทางแบบยกแก๊ง ไม่ว่าจะแตนกรุงเทพ - เชียงใหม่ หรือ กรุงเทพ - สมุย ซึ่งเป็นเส้นทางที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ทั้งนี้การเช่าเหมาลำลดขึ้นอยู่กับจำนวนและความต้องการของลูกค้าแต่ละคนว่าอยากได้ความสะดวกสบายแบบไหน

การเดินทางไปยังเกาะต่างๆ

คุณรู้หรือไม่ว่า...คุณสามารถซื้อตั๋วรถบัสและเรือเฟอร์รี่เพื่อไปยังเกาะต่างๆได้ในเวลาเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นเกาะสมุย เกาะพะงัน เกาะเต่า เป็นต้น ซึ่งโดยปกติแล้วเรามักจะเสียเวลากับการหาซื้อตั๋วรถโดยสารเพื่อเดินทางไปยังที่ต่างๆ และค่อยหาซื้อตั๋วเรือข้ามฟากเมื่อไปถึง
แต่มันจะง่ายกว่าไหม? ถ้าคุณจะซื้อตั๋วเพลงใบเดียวแต่สามารถใช้เดินทางออกจากกรุงเทพฯไปยังท่าเรือต่างๆได้ โดยไม่ต้องมานั่งกังวลว่ายไม่ต้องมานั่งกังวลว่าจะมีเรือข้ามฟากไหม

รถโดยสารระหว่างประเทศและข้ามชายแดน

ในปัจจุบันมีรถโดยสารที่รองรับการให้บริการระหว่างประเทศ ซึ่งการเดินทางระหว่างประเทศหรือข้ามเขตชายแดนโดยรถบัส ควรตรวจสอบหนังสือเดินทางและวีซ่าให้เรียบร้อยก่อนเดินทาง เพราะรถบัสหรือรถโดยสารจะพาคุณไปยังด่านตรวจคนเข้าเมืองที่จุดต่างๆก่อน ใครเจ้าหน้าที่ตรวจเช็คว่าคุณมีการเข้าออกนอกประเทศถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ไหม

การเดินทางระยะไกลโดยรถบัสโดยสารกลางคืน

• การเดินทางระยะไกลระหว่างจังหวัดในประเทศไทย โดยจะมีจุดเชื่อมต่อเส้นทางระหว่างกรุงเทพฯ กับทุกจังหวัดในประเทศ จะมีรถโดยสารให้บริการ 4 ประเภท สำหรับการเดินทางที่ต่างกัน ได้แก่ รถท้องถิ่น รถด่วนหรือรถปรับอากาศชั้น 2 (ซึ่งบางครั้งพนักงานขับรถอาจจอดรับส่งผู้โดยสารระหว่างทาง) รถปรับอากาศวีไอพี แบบ 32 ที่นั่ง และรถปรับอากาศวีไอพี แบบ 24 ที่นั่ง
• รถประจำทางท้องถิ่นจะหยุดรถหลายครั้ง เพื่อเปลี่ยนถ่ายผู้โดยสารในแต่ละจุด เมื่อที่นั่งเต็มอาจจะมีผู้โดยสารที่ขึ้นมาทีหลังและต้องยืน ซึ่งเราไม่แนะนำสำหรับนักท่องเที่ยว
• รถด่วนหรือรถปรับอากาศชั้น 2 ในบางครั้ง พนักงานขับรถอาจจอดรับส่งผู้โดยสารระหว่างทาง ซึ่งไม่แนะนำสำหรับนักท่องเที่ยว แต่หากคุณต้องการประหยัดค่าโดยสารก็ต้องยอมรับกับสถานการณ์นี้ให้ได้ แต่หากคุณไม่พอใจในการใช้บริการ สามารถแนะนำหรือร้องเรียนได้ที่เคาน์เตอร์ของผู้ให้บริการโดยตรง
• รถปรับอากาศวีไอพี แบบ 32 ที่นั่ง หรือรถ ป.1 จะมีที่นั่งที่สามารถปรับนอนได้และมีผ้าห่มให้
• รถปรับอากาศวีไอพี แบบ 24 ที่นั่ง เบาะสามารถปรับได้ที่มุม 125 องศา มีหมอนและผ้าห่ม และอาจะเป็นเบาะนวดไฟฟ้า หรืออาจจะมีทีวีส่วนตัวในแต่ละที่นั่งด้วย
• โดยปกติแล้ว บนรถจะมีการบริการเครื่องดื่มและขนมทานเล่นให้ระหว่างทาง โดยรถจะหยุดพักรถระหว่างกึ่งกลางของเส้นทาง ซึ่งบัตรโดยสารรถบัส / บัตรขึ้นเครื่องของคุณอาจมีสิทธิ์ได้รับอาหารกลางวัน หรืออาหารเย็นที่จุดพักรถระหว่างทางได้ฟรี รถโดยสารประจำทางจะแวะพักประมาณ 20 ถึง 30 นาที
• สำหรับรถโดยสารที่ต้องเดินทางในระยะที่ไกล จะออกเดินทางประมาณ 20:00 น. อาหารเย็นอาจเป็นไปได้ว่าจะได้ทานประมาณเที่ยงคืนเป็นเวลาปกติสำหรับชาวต่างชาติที่รับประทานอาหาร
• อย่าคาดหวังว่าจะสามารถนอนหลับระหว่างการเดินทางได้ ถ้าไม่ใช่ทีวีก็อาจเป็นผู้โดยสารด้วยกันที่ทำให้คุณตื่น หรือไฟที่พวกเขาเปิดไว้สำหรับการหยุดรถทุกครั้ง

ก่อนออกนอกประเทศทุกครั้ง ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่าคุณมีเอกสารครบถ้วนสมบูรณ์

คำแนะนำในการใช้บริการรถโดยสารในประเทศไทย

สิ่งที่ควรปฏิบัติและไม่ควรปฏิบัติในการใช้บริการรถบัสโดยสาร

สิ่งที่ควรปฏิบัติ

• มีมารยาท ขณะร่วมรถโดยสารกับผู้อื่น
• เสียสละที่นั่งของคนให้แก่ สตรีมีครรภ์ เด็กเล็ก คนชรา ผู้พิการ และพระภิกษุสงฆ์ (แต่โดยปกติรถบัสโดยสารจะมีที่นั่งสำรองเอาไว้ให้อยู่แล้ว)
• ยิ้มแย้มแจ่มใสเป็นมิตรกับทุกคน

สิ่งที่ไม่ควรปฏิบัติ

• ผู้หญิงไม่ควรนั่งชิด ติด หรือใกล้กับพระภิกษุสงฆ์
• แสดงกิริยาไม่สุภาพ หยาบคายในที่สาธารณะ
• พูดจาเสียงดัง หรือส่งเสียงเอะอะโวยวาย อันเป็นการรบกวนผู้โดยสารท่านอื่น
• ไม่ควรยกเท้าพาดบนพนักพิงหัวของคนที่อยู่ด้านหน้า
• เร่งเวลาหรือคาดหวังว่าจะไปถึงที่หมายตรงตามเวลา (ออกมาก่อนการเดินทางทุกครั้ง กรุณาเผื่อเวลาระหว่างการเดินทาง เพราะอะไรก็เกิดขึ้นได้)

รถโดยสารสาธารณะในกรุงเทพ

มีรถโดยสารประจำทางให้บริการหลายสายและหลายแห่งในกรุงเทพฯ โดยคุณสามารถสังเกตได้จากป้ายสัญลักษณ์ข้างทาง ว่าจุดที่เราอยู่มีรถอะไรผ่านบ้าง ทั้งนี้อย่าได้คาดหวังว่ารถทุกคันจะหยุดรับผู้โดยสารที่ยืนรอ ยิ่งในช่วงเวลาเร่งรีบยิ่งรอนาน อีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญกรุณาเตรียมค่าโดยสารให้พอดีหรือไม่มากเกินไปสำหรับค่าตั๋วโดยสาร เพราะบางครั้งคนเก็บตั๋วอาจไม่มีเงินทอนเพียงพอให้กับคุณ แล้วอย่าลืมตรวจสอบตั๋วโดยสารที่ได้มาทุกครั้ง ระหว่างทางอาจเป็นไปได้ว่าจะมีพนักงานของขสมก. ขึ้นมาตรวจตั๋วโดยสาร

รถโดยสารปัจจุบันอาจแบ่งออกเป็นสีต่างๆได้ เช่น สีส้ม สีชมพู สีครีมกับสีฟ้า สีครีมกับสีแดง สีขาวกับสีเขียว สีขาว สีเขียวกับสีฟ้า มากมายหลายสี และไม่ใช่แค่สีเท่านั้น..แต่คุณจะต้องจำไว้ว่ารถโดยสารเลขเดียวกันไม่ได้หมายความว่าจะเดินทางไปเส้นเดียวกัน เช่นรถโดยสารประจำทางสาย 76 ให้สังเกตปลายหน้ารถว่าวิ่งไปเส้นไหนบ้าง โดยจะแยกเป็นสวนลุมและประตูน้ำ เป็นต้น

หากคุณคิดว่าสีทําให้คุณสับสนและดูยากแล้ว เราขอบอกเลยว่ายังมีอะไรอีกหลายอย่างที่คุณจะต้องรู้สึกงงและสับสนมากกว่าเดิม นั่นก็คือตัวอักษร "ก" ที่ต่อท้ายตัวเลข ซึ่งจะเป็นรถที่วิ่งจากเส้นทางปกติ ประกอบไปด้วยรถโดยสารทั้งหมด 13 คัน คือ 7ก 21ก 36ก 73ก 79ก 80ก 84ก 91ก 93ก 95ก 96ก 105ก และ 543ก ไม่เพียงเท่านั้น ยังมีรถโดยสารที่ตามด้วยอักษร "ข" ด้วยเช่นกัน โชคดีที่มีเพียงเส้นทางเดียวในกรุงเทพฯ ที่ถูกแบ่งออกเป็น 3 คัน คือ 95, 95ก และ 95ข

คุณจะพบว่าคนส่งมวลชนในประเทศไทยนั้นมีความวุ่นวายอย่างแท้จริง ซึ่งคุณอาจจะไปขึ้นรถบัสผิดที่ หรือลงรถผิดจุด หรือนั่งอยู่ในรถบัสในช่วงเวลาที่การจราจรติดขัดหลายชั่วโมง วนรถอยู่ตรงวงเวียนจนทำให้คุณสับสน แต่อย่างไรก็ตามช่วงเวลาที่คุณนั่งอยู่ในรถบัสคุณก็จะได้เพลิดเพลินไปกับวิวข้างทาง พบปะผู้คนมากมาย เจอสิ่งที่น่าเรียนรู้และน่าสนใจระหว่างการเดินที่คุณอาจไม่เคยเห็นมาก่อนก็ได้